Stres ve yeisin yol açtığı hastalık

Çocukluk yarıyılı berişici hastalıklarından bkocaman olan suçiçeği ilerleyen yaşlarda yine karşınıza çıkabilir. Varicella zoster adlı virüsün yol açtığı hastalığın erişkinlikteki ismi zonadır.

Ulus arasında gece yanığı olarak da bilinen ve şiddetli ağrılara yol açan zonanın ortaya çıkmasında stres etkenleri ilk tasarıda yer almaktadır. Memorial Antalya Sağlık Kurumu Cildiye Bvefatı’nden Uz. Dr. Lütfiye Çoban, zona hastalığı ve rehabilitasyonu hakkında balaka verdi.

Bağışıklık sistemi düşerken zona çıkıyor

Çocukluk yarıyılında suçiçeği hastalığı geçirilmesine ve aşı olunmasına karşın virüs bedenden tamamen atılmamaktadır. Duyusal asap köklerinde ömür boyunca uyku halinde gizli kalır.

İlerleyen yaş ve kronik hastalıklar ya da enfeksiyonlar sebebiyle zayıflayan bağışıklık sistemi, hastalığın yine uyanmasına neden olur. Stres, bunalım, yeis ve fazla bitkinlik de hastalığı tetikleyen öteki nedenler arasında yer almaktadır.

Bu faktörlerle virüs yine aktive olduktan sonra süratle tene ilerler ve ağrı, yanma, kaşınma, kızarıklık, su dolu kabarcıklar biçiminde döküntülere yol açar.

Şiddetli ağrılara yol açabiliyor

Belirtilerin şiddeti ve süresi hastanın yaşına ve bağışıklık sisteminin gidişatına bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Çoğunlukla döküntülerden birkaç gün evvel ağrı, yanma kaşınma biçiminde şikayetler başlar. Genç yaşta ve bağışıklık sistemi güçlü olan bireylerde şikayetler oldukça hafiftir.

Yaşlı ve bağışıklık sistemi zayıf bireylerde ise şikayetler uyku uyutmayacak kadar, hatta ağrı kesici ilaçlarla rahatlamayacak kadar şiddetli olabilmektedir.

Şiddetli ağrılar öteki hastalıklarla karıştırılabiliyor

Hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasında bazen farklılıklar olabilir. Hastalık, döküntülerden evvel şiddetli ağrı ile de kendini gösterebilir.

Bu gidişat, ağrının olduğu bölgeye göre sıklıkla kalp krizi, böbrek taşı veya apandisit ile karıştırılabilmektedir.

Böyle vaziyetlerde ten döküntüleri genellikle ağrı başladıktan birkaç gün sonra ortaya çıkmaktadır.

Erken rehabilitasyon ağrının şiddetini eksiltmede en tesirli etmen

Zonanın en kasvet veren bulgusu ağrıdır. Ağrı ve döküntülerin hakimiyeti açısından rehabilitasyona erken başlanması büyük ehemmiyet taşımaktadır.

Döküntüler ortaya çıktıktan sonra ilk 96 saat içinde yapılan tesirli rehabilitasyon; döküntü, ağrının şiddeti ve zonanın uzun yarıyıl tesirlerini belirgin biçimde eksiltmektedir.

Yaş ilerledikçe hastalığın seyri de değişiyor

Döküntüler bedenin rastgele bir yerinde olabilir. Ancak tipik olarak bedenin bir yarısında görülür.

Yaş etmeni, bağışıklık sistemi ve bireyin yandaş bir hastalığı olup olmadığı döküntülerin şiddetinde de değişikliklere yol açabilir.

Bağışıklık sistemi güçlü ve genç hastalarda birkaç tane böcek ısırığını anımsayan kabarcıklar biçiminde olabilirken, yaşlı ve bağışıklık sistemi zayıf bireylerde yanık benzeri içi su veya kan dolu kabarcıklar halinde görülebilir.

Zona döküntüleri iç uzuvlarda görülürse…

Zona döküntüleri seyrek iç uzuvlarda, hatta gözde de görülebilir. Özellikle dil ve ağız içindeki zona döküntüleri son derece acı vericidir. Gözde olması görme meselelerine; kulakta olması ise kulak çınlaması ve dinleme problemlerine yol kalemtıraşı için yakın takip gerektirir.

İyileşme süreci takribî 2 ay sürebilir

Hastalık genç hastalarda 2-3 haftada, yaşlı bireylerde ise 6-8 haftada iyileşir.

Zona hastalarının büyük çoğunluğu hastalığın rastgele uzun süren tesirlerini yaşamazken, takribî %3’namda zonaya bağlı nöropati denilen uzun yarıyılda gerileyen bazı tesirler ortaya çıkabilmektedir.